Odun külü ve bitki külü bulamacı
Ahşap ve diğer organik maddeler karbon, hidrojen, oksijen, nitrojen ve mineraller gibi elementler içerir.
Yanma sırasında karbon ve hidrojen, karbondioksit ve suya dönüşür ve bunlar gaz olarak çevreye yayılır. Yanmayan mineraller külün içinde kalır. Odun külü %25 oranında sodyum ve potasyum karbonat ve %3 oranında fosfor, manganez ve çinko gibi elementler içerir. Kullanılan ahşabın türüne bağlı olarak sodyum, magnezyum, demir, bakır ve bor gibi diğer elementler de mevcut olabilir.
Sert ahşaplar yumuşak ahşaplardan daha fazla element içerir. İğne yapraklılar ve yumuşak ağaçlar iğne yapraklılar kategorisindedir. Ağaçların taze ve budanmış kısımları gövde kısımlarından daha fazla mineral madde içerir.
Gübreler azot, fosfor ve potasyum (N P K) cinsinden ifade edilir. Odun külünün her biri 0,13 NPK içerir. Başka bir deyişle organik bir gübredir. Fosfor ve potasyum oranı suni gübrelere göre daha düşüktür.
Odun külü ayrıca toprağa önemli miktarda kalsiyum sağlar. Elma ağaçları karnabahar domates marul brokoli lahana havuç kereviz patates gibi kalsiyum seven sebzelerin gelişimi için çok faydalıdır. Küllerin yanı sıra yumurta kabukları da çok iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Güneşte kurutulmuş ya da pişirilmiş yumurta kabuklarını toprağa serpmek topraktaki kalsiyum miktarını artırır. Yumurta kabukları çiğ, yani pişmemişse, enzimler tarafından parçalanması daha uzun sürer. Bu nedenle bahçeye biraz daha erken serilmeleri gerekir.
Şömine, soba ve teraslardan çıkan odun külü fide dikiminden bir ila iki hafta önce, yumurta kabukları ise kıştan sonra bahçe yataklarına serpilmelidir. Yumurta kabukları bahara kadar enzimler tarafından parçalanır ve bu da topraktaki kalsiyum konsantrasyonunu yeterince artırır. Fosfor çiçek renklenmesi için gereklidir ve potasyumla birlikte meyvenin tatlılığını artırır. Odun külündeki fosfor bu gereksinim için yeterlidir.
Odun külü tohum veya fide için kullanılmaz. Ayrıca yağmur veya sulamadan önce de kullanılmaz. Bunun nedeni potasyum, lityum ve sodyum gibi elementlerin suda çözünmesi ve yağmurla yıkanmasıdır.
Bitkilerin yeşil kısımlarına doğrudan püskürtülmemelidir.
Odun külü meyve ağaçlarının dibine de püskürtülebilir. Kıvrılmış narenciye yapraklarını düzelttiği söylenir.
Odun külü çok iyi bir çim gübresidir ve yayılması kolaydır. Toz haline getirilip çimenlerin üzerine serpilebilir ve çimenlere ihtiyacı olan gübreyi vermek için iyice sulanabilir.
Odun külü kompost yapımında da kullanılır. Kül komposta fosfor, potasyum ve kalsiyum gibi mikro besinler ekler. Ayrıca asitliği de azaltır. Ancak aşırı kullanılmamalıdır. Kompost oluşturulurken külleri her 15 cm’de bir yaymak yeterlidir. Kompostun içinde çok fazla meyve ve sebze kabuğu varsa, asitliği artıyorsa, kül bu asitliği dengeleyecektir. Bu durumda kül miktarı artırılabilir.
Odun külü ayrıca sümüklü böcek ve salyangozları da uzak tutar. Sebze bahçelerinin ve ekim alanlarının etrafına odun külü serpmek sümüklü böcekleri ve salyangozları uzak tutacaktır.
Odun külü bulamacı hazırlama
Gübreler nasıl şurup yapmak için suya batırılabiliyorsa, küller de şurup yapmak için suya batırılabilir.
Bu, yaprak damarlarının sararması, yapraklarda kahverengi lekeler, yavaş bitki büyümesi, yuvarlak yapraklar ve düşük verim gibi sorunların üstesinden gelmeye yardımcı olur. Bu sorunlar potasyum ve magnezyum eksikliklerinden kaynaklanır.
Bu amaçla, 2,5 kg odun külü elenebilir, bir bezin içine yerleştirilebilir ve bitkilere verilebilecek lezzetli bir şurup üretmek için birkaç gün boyunca 200 litre suda bırakılabilir. Külün yanı sıra evdeki yumurta kabuklarını da ekleyerek bir şurup yapabilirsiniz. Oranlara dikkat ederseniz, miktarı kendinize göre ayarlayabilirsiniz.
