Dereotu Tohum ve çimlenme özellikleri
Dereotu tohumları düz, küçük ve kanatlıdır. Yaklaşık 4-5 mm uzunluğunda ve 3 mm genişliğindedir, çizgili gri-kahverengi kabukları vardır. Rüzgar tarafından kolayca savrulabildikleri için etrafa yayılmaya uygundurlar. Maydanoz tohumları gibi aromatik öz içeren dereotu tohumlarının gri-kahverengi dış yüzeyi, gram başına yaklaşık 500-600 tohuma ev sahipliği yapar. Uygun saklama koşulları altında 2-3 yıl boyunca filizlenme yeteneklerini koruyabilirler. Dereotu tohumları 20-30°C optimum sıcaklık aralığında, 7-21 gün içinde çimlenir.
Dereotu İklim gereksinimi
Dereotu ılıman iklimlerde yetişen bir sebzedir. Düşük sıcaklıklara karşı hassasiyeti nedeniyle genellikle ilkbahar ve sonbahar arasında yetiştirilir. En iyi yetiştirme bölgeleri, yüksek nem ve ılıman iklim karışımına sahip olanlardır. Aşırı ısı ve güneş ışığı bitkinin üreme evresine girmesine neden olabilir.
Dereotu Toprak gereksinimi
Dereotu, tercih ettiği toprak türü söz konusu olduğunda seçici bir bitki değildir ve balçık bakımından zengin olan besin açısından zengin toprakları sever. Kireçli topraklarda hem aroması hem de uçucu yağ içeriği artar. Ayrıca, yazları sıcak ve kurak geçen bölgelerde uçucu yağların aroması ve içeriği de artar. Normal pH değerleri 0,5 ile 7,5 arasında değişir.
Ay Takvimine göre dereotu tohumları için uygun ekim zamanı, dolunaydan sonra yani ayın 16’sında başlar ve yeniaydan 2-3 önce yani ayın 27’sinde sona erer.
Doğru ekim zamanı için sitemizdeki Ay Takvimi bilgilerinden faydalanabilirsiniz.
Dereotu Yetiştirilme Şekli
Maydanoz gibi dereotunu da belirli dönemler dışında yıl boyunca sıcak ve soğuk iklimlerde yetiştirmek mümkündür. Tohumlar, küçük çiftlikler veya aile işletmeleri için saksılara ya da ticari çiftlikler için sıralar halinde doğrudan toprağa ekilir. Ekimden önce toprağın iyice hazırlanması ve yabani otların yok edilmesi çok önemlidir. En iyi sonuçlar için, hektar başına 3-5 ton gübre uygulandıktan sonra toprak dep “th “e kadar sürülmeli ve ardından tepsiler, tahtalar veya şerit sıralar oluşturulmalıdır. Ekim, rüzgarsız bir günde yapılmasına özen gösterilerek elle yapılmalı veya tohumların 12-25 cm aralıklarla ekilmesine olanak tanıyan bir ekim makinesi ile yapılmalıdır. Ekim, hava koşullarına bağlı olarak yılın herhangi bir ayında yapılabilir, ancak Ege ve Akdeniz bölgelerinde dereotu üretimi için yılın en iyi ayı Mart ayıdır. Daha soğuk bölgelerde kışlık açıkta yetiştiricilikten kaçınılmalıdır. Sadece bir veya iki parse yapılabildiğinden, kademeli ekim şiddetle tavsiye edilir ve ekildikten sonra toprak yüzeyi sıkıca bastırılmalı ve iyice sulanmalıdır. Optimum koşullarda, dereotu fideleri ekimden sonra 7-21 gün içinde çıkacaktır.
Dereotu Bakımı
Dereotu yetiştiriciliğinde en kritik bakım görevleri yabani otların ayıklanması ve sulamadır. Yabani otların büyümesini önlemek için çapa yardımıyla veya elle üretim alanlarından uzaklaştırılırlar.
Sulama süreci büyüme mevsimine bağlı olarak değişir, ancak tohum çimlenmesi ve gerçek yaprakların ortaya çıktığı bitki gelişiminin ilk aşamalarında çok önemlidir. Tercihen bu zamanlarda yağmurlama sulama yapılmalıdır. Daha sonra yüzey sulama kullanılabilir. Maydanozda olduğu gibi aşırı sulamadan kaçınmak önemlidir.
Optimum büyüme için dereotunun doğal haliyle aynı şekilde gübrelenmesi önerilir. Bununla birlikte, tek tip şekli nedeniyle, birden fazla gübreleme uygulamasına izin veren diğer bitkilerin aksine, tüm gübrelerin toprak analizine göre bir kerede uygulanması gerekir.
Dereotunun üretimi sırasında sorun yaratan önemli bir hastalık ya da zararlısı yoktur. Tohum çimlenme döneminde tel kurtları ve kesici kurtlar gibi toprak altı zararlılarına karşı korunmaya özen gösterilmelidir. Dereotu üretiminde karşılaşılan en önemli zorluk yabancı otların büyümesidir. Yabancı otlar mekanik ya da herbisit yöntemlerle kontrol edilebilir, ancak dereotu için seçici bir herbisit mevcut değildir. Genel herbisitler, etkili yabancı ot yönetimi için tohum ekiminden önce veya sonra püskürtülebilir. Dereotu yetiştiriciliğinde ayıklama genellikle elle yapılır.
Dereotu Olgunluk, hasat ve depolama
Uygun koşullar altında, tohumların ekilmesinden iki ay sonra hasat başlayabilir. Bitkiler 20-25 cm yüksekliğe ulaştığında, yapraklı sapları yerden kesilir ve maydanoza benzer şekilde demetlenir. Dereotu tipik olarak sadece bir ana turda hasat edilir, ancak uygun bakım ile ikinci bir hasat mümkün olabilir. Ancak bu ikinci hasat, yaprak sayısındaki azalma nedeniyle daha az verim sağlayabilir. Hasat edilen bitkiler pazarda sergilenmek üzere demetler halinde paketlenir.
Dereotu Tohum üretimi
Tohum amaçlı dereotu üretimi normal üretimden farklı değildir. Ancak tohum üretmek için ekim Mart ayında yapılmalı ve optimum üretimi sağlamak için bitkiler arasındaki mesafe biraz artırılmalıdır. Mart ayında yapılan ekimden sonra bitkiler rutin bakımları takiben Mayıs-Haziran aylarında çiçek saplarını oluşturmaya başlar. Tozlaşmayı kolaylaştırmak için böceklerin ziyaretlerinin artmasıyla çiçek saplarının uçlarında şemsiye şeklinde sarı çiçekler belirir. Tozlaşma ve döllenme tamamlandıktan sonra çiçekler tohum oluşturmaya başlar. Şemsiyeler içindeki olgun tohumlar dökülmeden önce saplarıyla birlikte hasat edilmelidir. Temmuz ayından sonra hasat edilen dereotu tohumları çoktan kuru toprağa düşmüş ve kalitesini kaybetmiş olacaktır. Bu tohumlar daha sonra gölgelik bir alanda kurutulmalı ve saplarından ayrılmalıdır. Üretimde optimum koşullar sağlandığında, tohum verimi 40-60 kg/ha arasında değişebilir, ancak 120 kg/ha kadar yüksek bir verim de bildirilmiştir.
